Voordat je gaat duiken is een medische keuring noodzakelijk. Onder water krijgt het lichaam te maken met heel andere aspecten (o.a. perslucht, waterdruk e.d.) dan op het land. Daardoor worden heel andere eisen aan het lichaam (en psyche) gesteld. Kleine medische kwalen of ziekten kunnen onder water tot grote problemen leiden. Een (sport-)duiker arts is speciaal opgeleid om duikkeuringen te verrichten en kan je het beste adviseren. 

​

Waarom een Sportmedisch duikonderzoek?

Duiken is een sport met risico's. Iedereen die gaat duiken loopt deze risico's of hij of zij gezond is of niet. Een (sport)arts met deskundigheid op duikmedisch gebied zal de duiker onderzoeken en de risico's bespreken. Vervolgens wordt bekeken of de onderzochte duiker specifieke en persoonlijke risico's heeft, of deze acceptabel zijn en hoe er zo verstandig mogelijk mee kan worden omgegaan. Omdat er altijd wordt gedoken met een buddy, een duikpartner, zijn de persoonlijke risico's niet alleen van belang voor de duiker maar ook voor zijn of haar buddy. Het is in beider belang om gezond en fit te water te gaan, zodat duiker en buddy volledig op elkaar kunnen vertrouwen. Bij veel duikscholen, vooral in het buitenland, wordt alleen een medische vragenlijst ingevuld. Hoewel elke duikkeuring met een vragenlijst begint, kan een vragenlijst alleen nooit een keuring vervangen. De vragenlijst kan geen risico's inschatten en uitleggen. Een sportduikeuringarts kan wél de risico's verduidelijken en de noodzakelijk maatregelen om deze te verkleinen uitleggen. Soms zijn simpele maatregelen genoeg.

​

Onderdelen van een sportmedisch duikonderzoek

Het is voor een duiker moeilijk om de kwaliteit van een duikkeuring te beoordelen, daarom vind je hieronder een lijst met onderdelen die een goede duikkeuring minimaal moet bevatten:

​

1. Een vragenlijst (z.g. anamneselijst) over de (medische) conditie van de duiker.

Er zijn veel verschillende vragenlijsten in omloop. Klik voor een voorbeeld van een goede vragenlijst.  

 2. Een gesprek met de arts.

De arts neemt de ingevulde vragenlijst met de duiker door. Voorbeelden van nuttige informatie die dit kan opleveren:

• Gebruik van contactlenzen onder water kan problemen geven. Het gebruik van maskers met glazen op sterkte kan worden besproken.

• Oorpijn tijdens vliegen leidt tot een gesprek over klaren en de uitleg van klaringstechnieken.

• Rugpijn leidt tot een gesprek over tiltechnieken en het omgaan met de zware duikuitrusting.

3. Lichamelijk onderzoek.

Dit kan elke arts zelf zo uitgebreid mogelijk doen, maar in ieder geval dienen de volgende zaken onderzocht te worden:

• lengte en gewicht BMI, evt  vetpercentage;

• bloeddruk en polsfrequentie;

• neus, doorgankelijkheid en stand van het neustussenschot;

• mond, toestand van gebit, keel;

• ogen, aanwezigheid van contactlenzen, pupilreacties, oogbewegingen (deel v.h. neurologisch onderzoek;

• oren, uitwendige gehoorgang, trommelvlies, beweeglijkheid trommelvlies bij klaren;

• neurologisch onderzoek, zoals hersenzenuwen, reflexen, spierkracht, gevoelsfunctie, evenwicht, stemvorkproeven;

• hart, beluisteren van de harttonen; hartgeruisen,  hartritmestoornissen;

• longen, luisteren naar de longgeruisen, bijgeruisen;

• buik, onderzoek van de buik;

• rug, beoordeling of er problemen bij belastbaarheid zijn, bewegingsbeperking;

​4. Aanvullend onderzoek.

Dit is uiteraard afhankelijk van eerder vastgestelde afwijkingen. Bij elke keuring kan het volgende aanvullend onderzoek te worden gedaan:

• urineonderzoek op eiwit en glucose

• longfunctie, zowel de longvolumina, maar ook een zogenoemde flow-volume-curve; op indicatie kan dit longfunctie onderzoek worden uitgebreid

• inspanningstest: fiets  ergometrie, zwemtest in zwembad, step test (Harvard) 

 

Mocht er aanleiding toe zijn, dan kan dit onderzoek uitgebreid worden met bijvoorbeeld:

• gehoortest; tympanogram (onderzoek van de beweeglijkheid van het trommelvlies)

• ECG (hartfilmpje); eventueel echocardiogram

• Röntgen onderzoek: CT-scan thorax

5. Evaluatie van het hele onderzoek en bespreken van de resultaten.

6. Het overhandigen van de goedkeuringsverklaring in het Engels en Nederlands.

 

Klik voor een voorbeeld van een goedkeuringsverklaring.

​

Is een sportmedisch duikonderzoek verplicht?

Voor PADI en de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) is een duikkeuring verplicht. Deze keuring kan worden verricht door (sport-) duikerartsen. Een goedkeuringsbewijs van een (sport-) duikerarts is overal in de wereld geldig.  

De NOB stelt als regel dat een keuring drie jaar geldig is. Ben je ouder dan 50 jaar dan is dit één jaar. Internationale organisaties stellen variabele verplichtingen, van 1 tot 5 jaar.

​

Wie verricht een sportmedisch duikonderzoek?

Je kunt een duikkeuring laten verrichten door een gecertificeerde (sport-) duikerarts, welke Europees zijn gecertificeerd (MED level 1 of DMP level 2). Deze artsen zijn geregistreerd bij de NVD.

​

De Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) stelt dat alle leden bij deelname aan onderwatersportactiviteiten vooraf duikmedisch gekeurd moeten zijn. Die keuring mag wettelijk gezien worden verricht door elke arts (bevoegd), maar gezien het specifieke karakter van een sportduikkeuring adviseert de NOB zijn leden om te kiezen voor een arts die heeft aangetoond over kennis en kunde van de duikgeneeskunde te beschikken (bekwaam). N.B. wettelijk gezien dient de arts niet alleen bevoegd maar ook bekwaam te zijn!

Inmiddels heeft de NVD een opleidingscurriculum voor (sport-)duiker artsen, dat Europees gecertificeerd is en heeft zij de activiteiten van de Stichting Certificering Actoren in de Sportgezondheidszorg (SCAS) overgenomen. De NVD leidt (sport-) duiker artsen op en deze krijgen, bij goed gevolg, een Europese certificering (ECB) op voordracht van de NVD. Dit opleidingscurriculum is mede tot stand gekomen in samenwerking met de afdeling Hyperbare geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Amsterdam (UMCU) locatie Academisch Medisch Centrum (AMC), de Vereniging Sport Geneeskunde (VSG) en het Duik Medisch Centrum (DMC) van de Koninklijke Marine. Door deze certificering wordt inzichtelijk gemaakt welke gecertificeerde (sport-) duikerartsen deskundigheid hebben op het gebied van (sport-) duikgeneeskunde.

​

Klik voor een NVD / ECB -gecertificeerde (sport-)duikerarts bij jou in de buurt. 

​

Vergoedingen sportmedisch duikonderzoek?

Check voordat je een duikkeuring laat verrichten je polis van je aanvullende zorgverzekering of een duikkeuring vergoed wordt.